چندین قرن قبل از میلاد معاصر سقراط حکیم، سفسطه گرایی در یونان به اوج خود رسیده بود، طوریکه اساس سفسطه را اصالت اندیشه انسان تشکیل میدهد و یگانه محرک این مسلک در یونان قدیم فن خطابه بود که استاید مراکز آموزشی ایجاد میکردند و دانش آموز تربیه مینمودند. این گروه سعی میکردند برای هر مدعائی اعم از حق و باطل دلیل بیاورند و برهان اقامه نمایند و گاهی برای دو طرف دعوی دلیل میآوردند و کمکم کار بجائی کشید که معتقد شدند حق و باطل و راست و دروغی در واقع نیست که گاهی با رای و نظر انسان مطابقت کند و گاه نکند بلکه حق آن چیزی است که انسان او را حق بداند و باطل آن چیزی است که انسان او را باطل پندارد[i]
این مسلک در سالهای قبل از میلاد در یونان از میان رفت، اما خوشبختانه یا بدبختانه در کشور ما که قرنها ازغرب عقب مانده ایم، امروز به اصلاح درعصر سفسطه رسیده ایم. امروز صبح نگاهم را مطلبی در بی بی سی مونیتورینگ که به زبان انگلیسی است جلب کرد. بعد از خواندن چند سطر متوجه شدم که باز هم مطبوعاتی های ما درگیر جنگ زرگری شده اند. این مطلب که ظاهراً از نشریه ویسا به انگلیسی ترجمه شده بود، نقدی بود بر مطلب نشریه انصاف که فکر کنم نوسینده نشریه انصاف از حکومت به خصوص وزارت اطلاعات و فرهنگ شکایت کرده که چرا لوحه دری وزارت را به پشتو و انگلیسی تبدیل کرده است و این خلاف قانون اساسی و بی اعتنایی به زبان دری است؟ من میخواهم بگویم که ما باید بدانم که وزرا خدایان وزارت خانه هاست نه مجری برنامه های دولت، پس در این صورت قانون نمیواند دست خدا را از کارهایش نگهدارد. وزیر قبلی دری مینوشت و فعلی پشتو، چی فرق میکند؟ قانون آنست که من میکنم.
در جواب این دوست، نوسینده ویسا با جستن تبرئه وزارت اطلاعات و فرهنگ بالای نشریه انصاف انتقاد میکند که چرا تمام مطالب خودرا در دری نشر کرده و دلیل این چی است؟ تمام فانت های وب سایت نشریه انصاف چرا فارسی است نه دری؟ چرا ازاکثر مکتوبات وزارت خانه ها به دری نوشته میشود یاد آوری نکرده؟ فکر میکنم که ما گاهی به خاطر حق جلو دادن خویش، دچار توهم میشویم یعنی فرق بین فارسی و دری قایل میشویم در حالیکه صرف در گفتار فرق است نه در ساختار. ثانیاً نظر بنده این است که نشریات باید کوشش کنند تخصصی تر با معنی تر بنوسیند تا خواننده های خودرا خود پیدا کنند، انتخاب زبان و مطالب مختلف چیزهای است که بعد از نهادینه شدنش، خواننده میتواند برای مطالب پشتو یک نشریه، برای دری نشریه دیگر و همینطور برای زبان های خارجی هم نشربات دلخواه خود را انتخاب کنند، وضع قانون به خاطر فیصدی مطلب و زبان چیزی نیست که مارا از منجلاب بدبختی ها نجات دهد، وقتیکه میگویم تخصصی تر یعنی ما باید بدون توجه به نوعیت زبان ملی کشور بهتر است خودرا از اختلاط مطالب برهانیم. برعلاوه، اگر ما واقعاً مریض نیستیم و هدف غرض ورزی نداریم، باید تمام زبان های اقوام ساکن کشور را زبان خود بدانیم و فرق قایل نشویم، زبان من و تو حلال مشکلات ما نیست و ثانیاً اگر خدمتی به او نمیتوانیم حداقل از سنگ اندازی های بی مورد خود جلوگیری کنیم. ولی متأسفانه ما با بهانه اینکه تازه کار هستیم هیچ وقت کهنه کار نشدیم، به عوض خوش داریم انتقاد کنیم، از کاه کوه بسازیم، کسی را تبرئه کنیم، کسی را محکوم کنیم، کسی را فاشیست، کسی را غیر دین و وابسته به بیگانه بخوانیم.
این است که سفسطی در جامعه روشنفکری افغانستان شیوع کرده است. ما عملاً این عکس العمل هارا در صحبت ها و نوشته های روشنفکران و مسوولین مان مشاهده میکنیم که بدون موجب به مطالب ناحق میپردازند و به عوض توحید افراد مملکت در تفرقه میکوشند. بدتر از این که در جامعه ما حتی روشنفکران ما تا هنوز در بند و بست های قبیلوی و سیاسی گرفتارند و اکثراً غیر واقعبیانه و زیر یک فشار روانی صحبت میکنند و همین باعث شده که بیشتر سفسطه کنند. لهذا میتوان گفت که معیار حمایت و عدم حمایت از یک موضوع و یا شخص زدو بند های بین افراد است نه عقلانیت. درخاتمه میخواهم بگویم که هیچ فرقی بین زبان دری، پشتو، ازبکی و... نیست، تمام اینها زبان افغانستان و برای مردم افغانستان است. هرکس میتواند به هر یک از این زبانها بنویسد و بخواند و صحبت کند.
[i] اصول فلسفه و روش ریالیسم استاد مطهری
ازدواج موقت
http://ezdevaaj.blogsky.com